Od 26 marca 2024 r. ratownicy medycznie otrzymali kolejne uprawnienia do wykonywania, dotąd dla nich niedostępnych, czynności. Mogą wykonywać nowe badania oraz podawać trzy nowe leki.
Lista leków dostępnych dla ratowników ZRM na pewno będzie podlegać wielu zmianom w przyszłości, związanym choćby ze zmniejszającą się liczbą zespołów specjalistycznych „S” i przewagą zespołów „P” podkreśla portal remedium.md (d. Portal Młodego Lekarza).
Rozporządzenie ministra zdrowia z 7 marca 2024 r. (zmieniające rozporządzenie w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego) umożliwia ratownikom medycznym m.in. pobieranie materiału badawczego do pacjentów z górnych dróg oddechowych, a także wykonywanie badania USG.
W pierwszym przypadku „pobieranie materiału od pacjenta z górnych dróg oddechowych oraz wykonywanie testów antygenowych na obecność wirusów, nie tylko - jak dotychczas - w okresie obowiązywania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego. W każdej sytuacji, gdy mamy do czynienia ze wzrostem zachorowań na Covid-19, grypę, infekcję wywołaną RSV lub innymi wirusami, ratownicy medyczni powinni mieć możliwość wykonania szybkich testów antygenowych. To umożliwi im postawienie rozpoznania, przewiezienie pacjenta do właściwego szpitala i przedsięwzięcie niezbędnych czynności mających na celu ochronę przeciwepidemiczną” – uzasadnia minister zdrowia.
Druga z dodanych kompetencji ratowniczych – to wzbudziło w środowisku medycznym, nie tylko ratownictwa medycznego, żywą dyskusję – dotyczy wykonywania badań USG „według protokołów mających zastosowanie w medycynie ratunkowej, pod warunkiem ukończenia kursu certyfikowanego przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego. Umożliwi to samodzielne ustalenie przez ratowników medycznych stanu zdrowia pacjentów, zdiagnozowanie pacjenta, w tym przykładowo wykrycie krwawienia wewnętrznego, odmy czy też da to możliwość monitorowanie krążenia płucnego i ustalanie przyczyn duszności. Ma to istotne znaczenie przy wyborze sposobu postępowania z chorym” – podkreślono w uzasadnieniu do rozporządzenia.
W kwestii rozszerzenia palety leków, które mogą podawać ratownicy, to minister zdrowia dodał do niej trzy substancje. Wzmiankowane rozporządzenia umożliwia ratownikom podawanie pacjentom, kwasu traneksamowego, noradrenaliny oraz prasugrelu (po wcześniejszej teletransmisji EKG i konsultacji z kardiologiem).
Kwas traneksamowy (roztwór do wstrzykiwań) jest uznanym elementem leczenia stosowanym w opanowywaniu krwotoków, w tym pourazowych krwawień śródczaszkowych oraz krwotoków położniczych – przypomina remedium.md. Redukuje śmiertelność związaną z krwawieniem, jeśli zostanie podany do 3 godzin od urazu. Ważne jest, aby jego podaż mieściła się w wymaganym oknie czasowym, a dostęp do tego leku w ambulansach może przyczynić się do zwiększenia efektywności leczenia.
Noradrenalina (roztwór do wstrzykiwań) jest wazopresorem pierwszego rzutu we wstrząsie septycznym, a jej podanie w okresie opieki przedszpitalnej wiąże się z poprawą rokowania pacjentów. Poza tym jej użycie jest sugerowane przez ESC we wstrząsie kardiogennym przebiegającym z hipotensją [9].
Wytyczne ESC sugerują stosowanie prasugrelu (tabletki) jako dodatkowej terapii przeciwpłytkowej (obok ASA) u pacjentów ze STEMI, zakwalifikowanych do leczenia inwazyjnego. Podawanie tego leku przez ratowników medycznych jest ograniczone i wymaga wcześniejszej teletransmisji EKG oraz interpretacji zapisu elektrokardiogramu przez kardiologa.
Z jakiego powodu doszło to tego, o czym powyżej?
Z prozaicznego. Ministerstwo Zdrowia przypomina, że przybywa – z roku na roku – ZRM bez lekarza w składzie. Wzrasta także poziom kompetencji ratowników medycznych, co z kolei implikuje zwiększenia uprawnień tej grupy zawodowej, zwłaszcza w zakresie świadczeń przewidzianych do samodzielnego wykonywania...