OIOM, a poprawnie ujmując OIT, to oddziały szpitalne, które pacjentom (w tym potencjalnym) niemile kojarzą się. Intensywna terapia jest dziedziną medycyny związaną z oddziałami intensywnej opieki medycznej/oddziałami intensywnej terapii. OIT ma praktycznie każdy szpital i są to jednostki o zasadniczym znaczeniu, w których leczy się chorych zarówno ze wskazań nagłych, jak i planowo.
Intensywna terapia, wbrew powszechnej opinii, nie stanowi panaceum na wszelkie problemy. Śmiertelność na OIT jest nadal duża, zwłaszcza wśród pacjentów z ostrą niewydolnością płuc lub będących we wstrząsie septycznym. Postęp technologiczny pozwala wprawdzie na zastosowanie coraz większej liczby interwencji i wydłużenie czasu przeżycia, nie jest to jednak zawsze korzystne i zasadne – nie kryje prof. Gavin D. Perkins z brytyjskiego Uniwersytetu Warwick.
Podkreśla, w jednej z wielu swoich publikacji naukowych, że długotrwałe utrzymywanie się fizycznych i psychicznych następstw chorób zagrażających życiu jest częste, może trwać miesiące lub lata.
Nasi medycy (lek. Jakub Fronczek i dr n. med. Anna Włudarczyk) w edukacyjnym tekście (adresowanym do pacjentów) opublikowanym na wortalu intensywna.pl wyjaśniają „Czym jest OIT?”.
Jest miejscem, gdzie pacjenci mogą otrzymać właściwe leczenie i opiekę. Krytycznie chory pacjent często wymaga wspomagania czynności różnych narządów, takich jak: płuca, serce czy nerki. W tym celu korzysta się ze specjalistycznej aparatury. OIT jest miejscem, gdzie niejednokrotnie słychać głośne dźwięki alarmów dobiegające z różnych urządzeń – stanowią one komunikat dla personelu leczącego, który odpowiednio interpretuje sytuację i reaguje we właściwym momencie.
Ile łóżek powinno być w OIT?
Tu z poradnika dr. Włudarczyk i Fronczka przejdźmy na chwilę do zbiorów aktów prawnych. Otóż, jeśli nic się w nie zmieniło, to liczbę łóżek w OIT określa rozporządzenie ministra zdrowia z 16 grudnia 2016 r. „w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii”.
W nim mamy zdefiniowane, czym jest intensywna terapia. To „postępowanie mające na celu podtrzymywanie funkcji życiowych oraz leczenie chorych w stanach zagrożenia życia, spowodowanych potencjalnie odwracalną niewydolnością jednego lub kilku podstawowych układów organizmu, w szczególności oddychania, krążenia, ośrodkowego układu nerwowego”.
Dalej czytamy: „Liczba łóżek na oddziale anestezjologii i intensywnej terapii stanowi co najmniej 2% ogólnej liczby łóżek w szpitalu”.
Kto kieruje OIT, kto w nim pracuje?
To również szczegółowo określa cytowane rozporządzenie. Pracują prawie wszyscy przedstawiciele zawodów medycznych, bo leczenie w OIT ma charakter interdyscyplinarny.
Oddziałem kieruje lekarka lub lekarz specjalista intensywnej terapii. Kierownikiem personelu pielęgniarskiego jest pielęgniarka oddziałowa lub pielęgniarz oddziałowy.
Oprócz lekarzy specjalistów, w OIT często pracują także lekarze rezydenci, którzy ukończyli studia medyczne, zakończyli staż podyplomowy na oddziałach szpitalnych i odbywają szkolenie specjalizacyjne.
Lekarze podejmują decyzje dotyczące leczenia pacjentów. Zespół pielęgniarski troszczy się o chorych przez całą dobę, wykonując zabiegi pielęgnacyjne, diagnostyczne i lecznicze w ścisłej współpracy z pozostałymi członkami zespołu.
Jak biegnie dzień w OIT?
Zgodnie z procedurami. Wczesnym rankiem zespół pielęgniarski zaczyna podawanie leków i pobieranie materiałów do badań, takich jak: krew czy mocz.
Personel lekarski codziennie rano ocenia stan pacjenta i uzupełnia dokumentację medyczną.
Cały zespół OIT zbiera się zwykle na czas odprawy, aby omówić wyniki leczenia konkretnych pacjentów, a także zaplanować dalsze postępowanie. Personel, który pełnił nocny dyżur zdaje wtedy relację z jego przebiegu i przekazuje nowe informacje o pacjentach reszcie zespołu.
Przez cały personel pielęgniarski opiekuje się chorymi. Lekarze przeprowadzają zaplanowane zabiegi. Fizjoterapeuci stymulują mięśnie pacjentów poprzez wykonywanie odpowiednich ćwiczeń. W nocy zespół dyżurny także stale czuwa nad pacjentami, kontroluje ich parametry życiowe i kiedy sytuacja tego wymaga – właściwie reaguje.
Czy w OIT prowadzi się badania naukowe?
Tak, w niektórych. Prowadzi się badania obserwacyjne i kliniczne. W tych ostatnich testuje się, nowe metody leczenia i diagnozowania. Oczywiście na coś takiego zgodę musi wyrazić pacjent. W przypadku osób mających pełną zdolność do czynności prawnych, które nie są w stanie wyrazić opinii w sprawie swojego uczestnictwa w badaniu klinicznym, świadomą zgodę na udział w badaniu wydaje sąd opiekuńczy – wskazują dr. Włudarczyk i Fronczek.
Podkreślają, że „wyrażając zgodę na wzięcie udziału w badaniu, pacjent nie tylko uzyskuje satysfakcję z własnego wkładu w rozwój medycyny, ale także często może odnieść bezpośrednią korzyść w zakresie poprawy stanu zdrowia”.
Ile kosztuje funkcjonowanie OIT?
To zależy, ile jest w nim łóżek, ale i tak koszty funkcjonowania zawsze są duże i należą do najwyższych w działalności szpitala specjalistycznego. Dość wiedzieć, że w czasach pandemii SARS-Cov-2/COVID-19 doba leczenia w OIT kosztowała ok. 5 tys. zł. Statystycznie pacjent przebywa w OIT ponad 24 dni.
Są jednak takie terapie, które kosztują kilkaset tysięcy (a nawet pod milion) złotych. Teraz koszty są pewnie jeszcze wyższe, bo inflacja, wzrost kosztów osobowych, materiałowych itd. swoje robi…
Reasumując: OIT to kluczowe elementy struktury szpitalnej, a wszystkim czytającym ten tekst życzymy, by nie zapoznawali się z intensywną terapią w charakterze pacjentów!