Przynależeć do pocztu sztandarowego zawsze było wielkim wyróżnieniem. Bez względu, czy był to poczet sztandaru szkoły, przedsiębiorstwa, instytucji czy formacji para- lub militarnych. Poczet sztandarowy tworzą (najczęściej): dowódca, sztandarowy (chorąży) i asysta/przyboczny pocztu. Wojewódzkie Pogotowie Ratunkowe w Katowicach już za kilka miesięcy będzie miało swój sztandar. Kto będzie chorążym, kto stanie w asyście?
W cywilnych pocztach sztandarowych wszyscy do niego przypisani noszą białoczerwoną szarfę przewieszoną (wyłącznie) przez prawe ramię. W wojsku, policji i innych formacjach para- i militarnych szarfę ma tylko sztandarowy, czyli osoba dzierżąca sztandar.
Z grubsza ujmując, jeśli poczet sztandarowy reprezentuje cywilny podmiot, to jego zachowanie podczas prezentacji sztandaru powinno dostosować się do określonego regulaminem wojskowym.
Sztandar jako taki ma genezę wojskową, więc cały ceremoniał również z wojska pochodzi.
Oto kilka typowych wzorów zachowań dla pocztu sztandarowego w wersji cywilnej.
W postawie zasadniczej po komendzie „na baczność”: sztandarowy trzyma sztandar postawiony na trzewiku drzewca przy prawej nodze na wysokości czubka buta. Drzewce przytrzymuje prawą ręką powyżej pasa. Łokieć prawej ręki lekko przyciśnięty do ciała. Lewa ręka opuszczona wzdłuż ciała. Asysta (przyboczni) w postawie „na baczność”.
W postawie po komendzie „spocznij”: sztandar trzymany jest przy prawej nodze jak w postawie zasadniczej. Chorąży i asysta w postawie „spocznij”.
W postawie po komendzie „sztandar na ramię”: chorąży kładzie drzewce prawą ręką (pomaga lewą) na prawe ramię i trzyma je pod kątem 45 stopni do ziemi. Płat sztandaru musi być oddalony od barku przynajmniej na szerokość dłoni. Na komendę „Do nogi” sztandarowy przenosi sztandar prawą ręką (pomagając sobie lewą) do nogi.
W postawie po komendzie „prezentuj sztandar”: z postawy zasadniczej chorąży (sztandarowy) podnosi prawą ręką sztandar do położenia pionowego przy prawym ramieniu (dłoń prawej ręki na wysokość barku), następnie lewą ręką chwyta drzewce sztandaru tuż pod prawą, po czym opuszcza prawą rękę i obejmuje nią dolną część drzewca. Dowódca i przyboczny przyjmują postawę zasadniczą.
Na komendę „marsz” lub „odmarsz”: poczet występuje zawsze lewą nogą.
To tak mniej więcej zachowuje się poczet sztandarowy w reakcji na wydawane komendy.
Rozbudowany wzorzec zachowania dotyczy sytuacji, gdy sztandar prezentowany jest na uroczystościach religijnych. Oczywiście poczet sztandarowy nim dostąpi zaszczytu, składa odpowiednie ślubowanie. Generalnie, gdy instytucja podejmuje decyzję o tym, że będzie miała swój sztandar, to opracowany zostaje szczegółowy regulamin, w którym opisane są reakcje pocztu na wydawane komendy, ubiór pocztu, przekazania sztandaru nowemu pocztowi, zasady przechowywania sztandaru itp.
To wszystko przed nami...
A poniżej kilka zdjęć do zilustrowania materiału (zdjęcia:© Andrzej Bęben).
