Możliwe, że tegoroczne lato nie będzie tak rekordowo ciepłe, by nie stwierdzić – gorące, jak w 2022 r. Wówczas było najcieplejszym w historii Europy. Skutkowało to nie tylko suszą i pożarami, ale tzw. nadwyżką śmiertelności. Między 30 maja a 4 września 2022 r. z powodu upału zmarło w Europie 61 672 osób.
Zależność między wysokimi temperaturami a wzrostem wezwań pogotowia ratunkowego do tracących przytomność, udarowców, zawałowców itp. znana jest dyspozytorom i ratownikom medycznym. Ile osób w Polsce umiera przez upały? Nie wiadomo. Wiadomo, że przyczyniły się one w rekordowo upalnym lecie AD 2022 do śmierci 73 osób.
Tak wynika z prac badawczych na umieralnością wskutek upałów, w Europie latem 2022. Opublikowano je w prestiżowym periodyku „Nature Medicine”.
Eurostat (Europejski Urząd Statystyczny) odnotował wówczas niezwykle wysoką nadwyżkę śmiertelności, ale w jakiej części była wynikiem upałów, tego nie określono. To zadanie wykonali naukowcy Barcelona Institute for Global Health we współpracy z francuskimi i szwajcarskimi uczonymi.
Uzyskali oni dane dotyczące temperatury i śmiertelności za lata 2015-2022 dla 823 regionów w 35 krajach europejskich (zamieszkałych przez 543 miliony ludzi). Na ich podstawie oszacowano modele epidemiologiczne i przewidywania śmiertelności związanej z temperaturą dla każdego regionu i tygodnia okresu letniego.
Największe anomalie temperatury odnotowano w okresie od połowy lipca do połowy sierpnia. Ten stan pogodowy zwiększył śmiertelność związaną z upałami, powodując 38 881 zgonów między 11 lipca a 14 sierpnia.
Między 18 a 24 lipca miała miejsce intensywna ogólnoeuropejska fala upałów, której przypisuje się łącznie 11 637 zgonów.
Ile z 73 osób, które zeszły w Polsce z tego świata przez upały latem roku 2022 mogłyby przeżyć, gdyby np. nie wchodziły w południe na zewnątrz, piły odpowiednio dużo wody, albo brane przez nich leki nie wywołały niepożądanych reakcji w organizmach w związku z upałami?
Zespół badawczy wyliczył, że najwięcej przez upały zmarło we Włoszech. 18 100 osób, dalej: w Hiszpanii (11 324) i Niemczech (8173). Najwięcej ofiar upał miał w grupie wiekowej 80+.
Badanie wykazało bardzo wyraźny wzrost umieralności w starszych grupach wiekowych, a zwłaszcza wśród kobiet.
Badacze oszacowali, że wśród osób poniżej 65. roku życia było 4822 zgonów, wśród osób w wieku od 65 do 79 lat 9226, a wśród osób powyżej 79. roku życia aż 36 848. Co ciekawe – w krajach postrzeganych latem jako „ciepłe” – Chorwacji i Cyprze – odnotowano po jednym zgonie za przyczyną rekordowych upałów.
Patrząc tylko na anomalie temperatur największe upały panowały we Francji (+2,43 st. C powyżej średnich wartości z okresu 1991-2020). Następnie w Szwajcarii (+2,30 st. C), Włoszech (+2,28 st. C). C), Węgrzech (+2,13 st. C) i Hiszpanii (+2,11 st. C).
Miejmy nadzieję, że tegoroczne lato nie będzie tak upalne, jak zeszłoroczne. Choć niektórzy meteorolodzy nie są takimi optymistami.