Antybiotykoodporność to zdolność bakterii do przeciwstawiania się działaniu antybiotyku – odporność na jego bakteriobójcze lub bakteriostatyczne działanie. A ta zdolność słabnie wskutek niewłaściwego używania antybiotyków. Nie ma co ukrywać: wielu lekarzy przepisuje antybiotyki na tzw. wszelki wypadek, bo nuż w chorobie dojdzie do stanu zapalnego. To jednak nie jedyny powód odporności na środki przeciwdrobnoustrojowe...

Nieodpowiednie stosowanie antybiotyków prowadzi do rozszerzania AMR (Antimicrobial Resistance) – odporności na środki przeciwdrobnoustrojowe. To jedno z dziesięciu najważniejszych globalnych zagrożeń dla zdrowia publicznego – alarmuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

Jak podaje NFZ nawet co piąty antybiotyk przepisywany jest niepotrzebnie, przez co maleje ich skuteczność w walce z naprawdę groźnymi infekcjami.

Z powodu antybiotykoodporności liczba zgonów na świecie do roku 2050 może wzrosnąć nawet do 10 mln rocznie. Obecnie AMR rocznie powoduje ponad 1,2 mln zgonów.

Miernikiem użycia antybiotyków jest tzw. dawka dobowa definiowana – DDD (Daily Defined Dose).

W 2021 r. przeciętne całkowite zużycie (łącznie w lecznictwie otwartym i zamkniętym) antybiotyków w Unii Europejskiej/Europejskim Obszarze Gospodarczym wyniosło 16,4 DDD na 1000 mieszkańców. W poszczególnych krajach oscylowało w przedziale 8,5–28,9 DDD.

W Polsce ten współczynnik wynosił w 2021 r. 18,78 DDD w lecznictwie otwartym i 1,37 DDD – w szpitalach (lecznictwie zamkniętym), przy średniej europejskiej wynoszącej 1.4 DDD.

Główne przyczyny antybiotykoodporności to:
• nadmierne lub niepotrzebne stosowanie antybiotyków,
• nieprzestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących dawkowania,
• przerywanie antybiotykoterapii po ustąpieniu objawów infekcji,
• nadużywanie antybiotyków podczas produkcji żywności i nieprzestrzeganie zasad higieny.

Więcej o problemie wyjaśnia dr n. med. Piotr Dąbrowiecki, specjalista chorób wewnętrznych i alergologii z Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie, przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP.

Warto zobaczyć krótki filmik (na kanale Akademia NFZ) o racjonalnym stosowaniu antybiotyków i konsekwencjach niewłaściwego ich przyjmowania.