Ćwierć wieku minęło o dokonania pierwszej ablacji w Katedrze Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. To szmat czasu w rozwoju technik kardiochirurgicznych.

Pierwsze zabiegi ablacji w zabrzańskiej Klinice SUM zostały przeprowadzone wiosną 1996 r.

– W ciągu tych 25 lal przyprowadziliśmy ablację u 10 tys. pacjentów. Początkowo w ciąg roku wykonywaliśmy 100 zabiegów, z biegiem czasu doszliśmy do poziomu ponad pół tysiąca – wyjaśnia prof. Zbigniew Kalarus, kierownik Katedry Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w SCCS.

Ablacja, małoinwazyjny zabieg, to najskuteczniejsza spośród wszystkich metod leczenia arytmii serca, w tym jej najczęstszej postaci, czyli migotania przedsionków. Polega na oddzieleniu od zdrowych tkanek mięśnia sercowego obszarów powodujących zaburzenia rytmu jego pracy. Niewydolność serca, migotanie przedsionków, arytmia komorowa… Pacjenci z takimi schorzeniami serca, to kandydaci do ablacji.

– Jednego dnia startowałem w zawodach, a drugiego lepsza ode mnie była moja córka. W pewnym momencie zauważyłem, że są dni, gdy mam mniejszą wydolność od niej. Bałem się wypływać w jezioro. Zaczęło się diagnozowanie i decyzja: potrzebna ablacja, bo serce u mnie, sportowca z krwi kości zaczęło, wariować - wspomina jeden z pacjentów, 50-letni wuefista z Siemianowic Śląskich.

25 lat temu skuteczność ablacji oscylowała wokół 15 proc. Teraz sięga 95 proc., przy minimalnej wartości wynoszącej 80 proc. Nawet w tym ostatnim przypadku taka skuteczność jest dwa razy wyższa od tej, jaką dają leki antyarytmiczne.

– Wzrasta skuteczności zabiegów ablacji. W ostatnim czasie obserwujemy, że stale rośnie liczba osób, które mają bardzo złożone typy arytmii. Jest to niewątpliwie związane z tym, że średnia wieku populacji w Polsce jest coraz wyższa. Nasi pacjenci są coraz starsi i częściej mają w większym stopniu uszkodzone serca. To powoduje, że obserwujemy coraz większą liczbę przypadków arytmii atypowych. Atypowych to jest takich, które nie mają jasnej definicji w EKG i ich rodzaj jesteśmy w stanie określić tak naprawdę dopiero w trakcie zabiegu ablacji – tłumaczy prof. Oskar Kowalski, kierownik Pracowni i Elektrofizjologii i Stymulacji Serca w SCCS.

Kiedyś RTG, dziś trójwymiarowanie mapowanie serca. Dziś systemy mapowania trójwymiarowego w krótkim czasie analizują nie 100 czy 200 jak kiedyś, ale aż kilkadziesiąt tysięcy punktów.

Katedra Kardiologii SUM w SCCS Zabrze dysponuje obecnie wszystkimi trzema dostępnymi systemami, co pozwala optymalnie dostosować planowany zabieg do potrzeb chorego. Mapy serca tworzy się z wykorzystaniem specjalnych, wielopolowych elektrod.

– Mapy te są tworzone dzięki zebraniu w stosunkowo krótkim czasie kilku minut tysięcy punktów. Pozwala to na uzyskanie niezwykłej dokładności modeli serca. Po odtworzenie trójwymiarowego kształtu jam serca można analizować sposób rozchodzenia się pobudzenia elektrycznego w trakcie arytmii. Kluczowym bowiem elementem jest zrozumienie mechanizmu powstawania arytmii i zlokalizowania miejsc krytycznych dla jej powstawania – ocenia prof. SUM Oskar Kowalski.

Migotanie przedsionków jest najczęstszą postacią arytmii serca. W naszym kraju występuje ono u 400-500 tys. osób, najczęściej po 40. roku życia. Najgroźniejszym powikłaniem migotania przedsionków jest niedokrwienny udar mózgu. W naszym kraju udary, głównie niedokrwienne, występują u około 90 tys. osób rocznie.