11 kwietnia to Światowy Dzień Choroby Parkinsona. Dzień minął. Choroba trwa wciąż. Dotyka w Polsce ok. 100 tys. osób. W tej chorobie ważne jest to, jak się chory odżywia. 65 proc. chorych „na Parkinsona” ma kłopoty z przyjmowaniem jedzenia. Są niedożywieni.

– W przypadku tych chorób neurlogicznych zwracamy szczególną uwagę na prawidłowo skomponowaną, indywidualnie dobraną dla pacjenta dietę,  bogatą w składniki odżywcze. U pacjentów z chorobami neurodegeneracyjnymi, ale także w ramach zapobiegania wystąpienia tych schorzeń, bardzo ważny jest prawidłowy sposób żywienia, który ułatwi utrzymanie prawidłowej masy ciała, będzie nieocenioną bazą energetyczną oraz w miarę możliwości zagwarantuje dobre samopoczucie pacjenta – tłumaczy dr n. o zdrowiu Katarzyna Brukało z Katedry i Zakładu Polityki Zdrowia Publicznego Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

Niedożywienie występujące
u pacjentów neurologicznych, może istotnie wydłużać czas ich hospitalizacji, przyczyniać się do częstszych pobytów na oddziałach intensywnej terapii oraz ograniczać skuteczność tak ważnej rehabilitacji.

- Problem niedożywienia chociaż kojarzony jest głównie z państwami o niskim statusie ekonomicznym jest również ogromnym problemem w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce dużo dyskutujemy o nadwadze czy otyłości i niesłusznie pomijamy problem niedożywienia. Szacuje się, że problem ten dotyka przede wszystkim dzieci oraz osoby starsze, a także pacjentów – wyjaśnia dr Katarzyna Brukało.

Ważne jest aby dieta i jej założenia były dopasowane do potrzeb pacjenta, do jego stanu zdrowia oraz postępu choroby. Prewencyjnie jak i doraźnie pacjentom neurologicznym poleca się tzw. dietę MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative), tzn. dietę przeciwdziałającą zmianom neurodegeneracyjnym. Jej skuteczność została udowodniona naukowo w wieloletnich obserwacjach. Jest to połączenie dwóch najzdrowszych diet świata: diety śródziemnomorskiej oraz diety DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension).

Zgodnie z założeniami diety produkty spożywcze są podzielone na dwie główne grupy: poprawiające sprawność umysłu oraz odradzane. Wśród tych pierwszych wymienia się: warzywa zielonoliściaste i inne warzywa, owoce jagodowe, orzechy, nasiona roślin strączkowych, produkty pełnoziarniste, ryby, drób, oliwa z oliwek i… wino. Natomiast wśród produktów, których należy unikać są m.in.: czerwone mięso, masło i margaryna, sery żółte, ciasta i słodycze, produkty smażone oraz żywność wysokoprzetworzona.

Pacjenci z chorobami
neurodegeneracyjnymi bardzo często wybierają dietę ketogenną (oparta jest ona na tłuszczach i eliminacji węglowodanów), jednak ten sposób żywienia pozostaje kontrowersyjny jako lekarstwo na schorzenia neurodegeneracyjne i może być prowadzony tylko pod ścisłą kontrolą lekarza i dietetyka.

– Jako specjaliści od żywienia osób starszych i neurodietetyki kładziemy nacisk na to aby talerz był kolorowy, pełny świeżych warzyw i owoców, ale przede wszystkim prawidłowo zbilansowany. Należy pamiętać, że często taki pacjent mimo wyniszczenia, spustoszenia organizmu przez chorobę, podlega rehabilitacji, dlatego wartość pożywienia musi być bardziej bogata energetycznie – wyjaśnia dr Brukało. – Często pacjenci tracą apetyt, dlatego dla podkreślenia walorów smakowych serwujemy im zachęcająco kolorowe posiłki, które nie mogą być zbyt gorące oraz mieć zbyt intensywnych zapachów.

O tym jak ważny jest nie tylko smak, ale i wygląd dania, które pobudzi apetyt wiedzą także niemieccy naukowcy, którzy w ramach projektu SmoothFood opracowali praktyczne rozwiązanie dla pacjentów z zaburzeniami połykania, u których zaawansowana choroba, nie pozwala na samodzielne przełykanie jedzenia. Zmielonym, pełnowartościowym składnikom nadawany jest kształt, na podstawie wydruków na drukarce 3D, by przypominały zarówno wyglądem, smakiem, jak i zapachem np. pulpety, sałatki.

- Nie należy zapominać o szczególnej roli jaką w diecie osób z chorobami neurodegeneracyjnymi odgrywają witaminy, szczególnie te o charakterze antyoksydacyjnym, zwłaszcza – C, E A, oraz te, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego - D i B12 – podkreśla dr Brukało. – Obecność witamin w organizmie nie dostarcza walorów odżywczych, ale są one niezbędne do procesów metabolicznych i prawidłowego funkcjonowania organizmu.

U pacjentów z chorobami neurodegeneracyjnymi wskazane jest regularne badanie poziomu witaminy B12 i D w organizmie, a następnie odpowiednia, dostosowana do potrzeb organizmu, suplementacja. Prace nad poprawą jakości i spektrum leczenia chorób neurodegeneracyjnych są mocno uzależnione od warunków ekonomicznych oraz przyjętych rozwiązań w polityce zdrowotnej i w przypadku leczenia niedożywienia – w polityce żywieniowej.