Poniżej przedstawiamy skrótowo podstawowe zasady jak pomóc pacjentowi w stanie zagrożenia zdrowia lub życia. Pamiętaj, te proste czynności, wykonane przez Ciebie w czasie kiedy zespół ratownictwa medycznego dojeżdża na miejsce zdarzenia, mogą niejednokrotnie pacjentowi uratować życie.

Ocena stanu pacjenta:
• zadbaj o własne bezpieczeństwo,
• zawołaj, czy reaguje na Twój głos,
• potrząśnij lekko pacjenta za ramiona i zapytaj głośno, co się stało,
• jeśli pacjent odpowiada, to zapytaj jakie ma dolegliwości,
• jeśli pacjent jest nieprzytomny i nie reaguje, należy zapewnić sobie pomoc,
• ocenić, czy oddycha oraz dzwoniąc pod numer 999 należy wezwać pogotowie ratunkowe.

Jeśli pacjent jest nieprzytomny i nie oddycha normalnie, a pomoc już została wezwana, rozpocznij podstawowe czynności resuscytacyjne (BLS), w tym celu:
• udrożnij drogi oddechowe; należy usunąć ciała obce z jamy ustnej i gardła, odgiąć głowę do tyłu, wysunąć żuchwę do przodu; postępować ostrożnie w przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa szyjnego,
• sprawdź wzrokiem, słuchem i czuciem, czy wrócił prawidłowy oddech, jeśli potrafisz oceń tętno na tętnicy szyjnej,
• połóż splecione ręce na środku klatki piersiowej i rozpocznij 30 ucisków klatki piersiowej; uciskaj na głębokość 5-6 cm z częstością około 100-120/min,
• wykonaj 2 sztuczne wdechy metodą usta-usta, z których każdy będzie trwał około 1 sekundy, patrząc czy unosi się klatka piersiowa,
• kontynuuj te czynności w stosunku 30:2 aż do powrotu akcji serca i oddechu lub do momentu przejęcia reanimacji przez przybyły personel pogotowia ratunkowego; w przypadku własnego wyczerpania możesz odstąpić od dalszej reanimacji,
• jeśli jesteś w miejscu w pobliżu którego znajduje się automatyczny defibrylator (AED) sprowadź go na miejsce, otwórz, uruchom i postępuj zgodnie z usłyszanymi wskazówkami,
• jeśli pomocy udzielasz dziecku, całe powyższe postępowanie po udrożnieniu dróg oddechowych rozpocznij od 5 wdechów ratowniczych.

Pozycja boczna bezpieczna:
• pacjent nieprzytomny, z zachowanym oddechem i akcją serca, powinien być do czasu przybycia na miejsce zdarzenia zespołu ratownictwa medycznego ułożony w pozycji bocznej bezpiecznej, w której zabezpieczona będzie drożność jego dróg oddechowych, a w przypadku wymiotów nie zadławi się. Aby to wykonać:
• zajmij miejsce z boku ratowanego,
• skontroluj jego parametry życiowe (oddech),
• zegnij jego rękę znajdującą się od Twojej strony pod kątem prostym,
• przełóż jego drugą rękę przez jego pierś do jego policzka,
• zegnij jego drugą nogę w pół,
• trzymając za zgiętą nogę i rękę znajdującą się przy policzku pociągnij osobę ratowaną do siebie, tak aby tułów znalazł się na boku,
• głowę odchyl do tyłu, pod głowę podeprzyj rękę,
• często kontroluj oddech,
• przeciwwskazaniem do pozycji bocznej bezpiecznej jest podejrzenie urazu kręgosłupa szyjnego.

Duszności:
• ułóż pacjenta w pozycji siedzącej, uchyl okno zapytaj czy nie posiada jakiś leków przynoszących ulgę (nitrogliceryna u pacjentów chorujących kardiologicznie, inhalatory w przypadku pacjentów z astmą).

Bóle w klatce piersiowej:
• uspokój pacjenta, ułóż go w pozycji półsiedzącej zaleć unikanie jakiegokolwiek wysiłku w przypadku pacjentów chorujących "na serce" podaj nitroglicerynę lub/i aspirynę kontroluj często stan pacjenta.

Drgawki:
• zabezpiecz pacjenta, aby nie doznał dodatkowych urazów, szczególnie chroń głowę; zabezpiecz drożność dróg oddechowych.

Drgawki gorączkowe u dzieci:
• zrób zimny okład ochładzaj pomieszczenie, poleć otworzyć okno, podawaj w małych ilościach chłodne płyny podaj leki przeciwgorączkowe zabezpiecz drożność dróg oddechowych.

Krwotok:
• unieś i utrzymuj część zranioną powyżej poziomu serca uciśnij jałowym opatrunkiem miejsce zranienia w przypadku przeciekania opatrunku nie należy go wymieniać, a jedynie założyć na niego następny gdy pacjent stracił dużo krwi należy unieść jego nogi nieznacznie ku górze i ciepło okryć jego ciało.

Krwawienie z przewodu pokarmowego lub nosa:
• zapewnij swobodny wypływ krwi, aby pacjent się nie zakrztusił, np. poprzez przycięcie głowy niżej lub ułożenie pacjenta w pozycji bocznej.

Zachłyśnięcie:
• u pacjentów przytomnych - sprowokować kaszel, zgiąć pacjenta i pochylić do przodu, uderzyć otwartą dłonią w okolicę międzyłopatkową, a przy braku efektu otoczyć pacjenta rękoma powyżej pępka i mocno krótko ucisnąć do góry jamę brzuszną. Na przemian stosujemy po pięciu jednych i drugich zabiegów. U pacjentów nieprzytomnych - uciskamy klatkę piersiową jak przy masażu serca u dzieci - możliwa pozycja do góry nogami (np. odwrócenie na kolanie).

Oparzenia:
• zdjąć odzież, pomiń usuwanie odzieży z samego miejsca poparzenia. chłodzić pod bieżąca zimną wodą przez 20-30 min. nie przykładać żadnych maści i tłuszczów załóż jałowy opatrunek podaj leki przeciwbólowe.

Złamania:
• w złamaniach występuje obrzęk, ból i znaczne ograniczenie ruchomości. Unieruchamiamy zgodnie z zasadą, że usztywniamy miejsce urazu i dwa sąsiednie stawy. W przypadku złamań otwartych zakładamy jałowy opatrunek.

Zatrucia lekami:
• w przypadku zatruć lekami u pacjentów przytomnych należy sprowokować wymioty. U pacjentów nieprzytomnych nie prowokować wymiotów, udrożnić drogi oddechowe i monitorować czynności życiowe, ułożyć w pozycji bocznej bezpiecznej, zabezpieczyć opakowania po lekach.